Sell in May là gì?
Sell in May là câu ngạn ngữ tiếng Anh, dịch sang tiếng Việt nghĩa là “hãy bán cổ phiếu vào tháng năm”.
Từng có thời điểm, câu ngạn ngữ này được xem là chiến lược đầu tư trên thị trường chứng khoán Mỹ, hình thành nên niềm tin về tập quán đầu tư cổ phiếu, dựa vào quan sát tình hình cổ phiếu sẽ có sự sụt giảm, cụ thể từ tháng 5 đến tháng 10. Do vậy, nhà đầu tư được khuyên thoái vốn và quay trở lại mạnh mẽ vào tháng 11.
Nguồn gốc “Sell in May”
Cụm từ Sell in May and Go Away bắt nguồn từ một câu ngạn ngữ cổ của người Anh là “Sell in May and Go Away, and come on back on St. Leger’s Day”, nghĩa là Hãy bán cổ phiếu trong tháng 5 rồi đi chơi, và quay trở lại vào ngày lễ Thánh Leger. Câu ngạn ngữ này gắn liền với cuộc đua ngựa St. Leger Stakes.
Cuộc đua ngựa St. Leger Stakes bắt đầu được tổ chức vào năm 1776, là một trong những cuộc đua ngựa nổi tiếng nhất nước Anh lúc đó. Chặng cuối cùng của cuộc đua diễn ra tại Trường đua Doncaster ở Nam Yorkshire vào tháng 9 hàng năm. Câu ngạn ngữ ra đời trong khoảng thời gian này, ban đầu nó khuyến khích giới quý tộc và nhà đầu tư bán cổ phiếu vào tháng 5 để tận hưởng kỳ nghỉ hè thư giãn, sau đó quay lại thị trường vào ngày lễ Thánh Leger.
Từ đó, các nhà đầu tư Mỹ dành nhiều thời gian nghỉ lễ từ cuối tháng 5 đến hết tháng 10. Bắt đầu từ ngày Lễ Chiến sĩ trận vong (Memorial Day) diễn ra vào thứ Hai cuối cùng của tháng 5 và Ngày lễ lao động (Labor Day) diễn ra vào thứ Hai đầu tiên của tháng 9). Trong hơn nửa thế kỷ, chiến lược đầu tư này ngày càng được ưa chuộng và trở nên phổ biến.
Lý do Sell in May and Go Away
Yếu tố thời vụ góp phần giải thích cho hiện tượng Sell in May and Go Away này. Từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau là thời điểm thị trường sôi động, mọi người tăng cường mua sắm, thị trường có sự tăng trưởng mạnh nhất vào tháng 4. Từ tháng 5 đến tháng 10, thị trường chậm lại, nhà đầu tư ít giao dịch hơn.
Nguyên nhân là vì tháng 11, tháng 12 và tháng 1 là thời điểm cuối năm, mọi người tăng cường mua sắm và giải quyết sổ sách trước kỳ nghỉ Giáng sinh và Năm mới. Sang tháng 2 và tháng 3 thị trường vẫn có sự tăng trưởng nhẹ, đến tháng 4 là thời điểm công bố kết quả kinh doanh quý I nên thị trường sôi động nhất.
Ngược lại, khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 10 là thời gian nghỉ hè, đồng thời diễn ra nhiều ngày Lễ lớn, nhà đầu tư tranh thủ nghỉ ngơi, ít để tâm tới chứng khoán. Ngoài ra, vào năm bầu cử, thị trường cũng có xu hướng suy yếu vào tháng 9 và tháng 10 do không chắc chắn về kết quả.
Sell in May phổ biến từ khi nào?
Từ khoảng giữa thế kỷ 20, thuật ngữ “sell in May” dần trở nên phổ biến. Trong vòng hơn nửa thế kỷ, lý thuyết này được thể hiện rõ nét tại thị trường chứng khoán Mỹ. Theo thống kê của Forbes, từ năm 1950 đến năm 2013, chỉ số Dow Jones Industrial Average cho thấy mức lợi nhuận trung bình chỉ 0,3% trong giai đoạn tháng 5 đến tháng 10.
Trong khi đó, giai đoạn từ tháng 11 đến tháng 4 ghi nhận mức tăng trung bình lên đến 7,5%. Dựa theo thống kê này, nếu nhà đầu tư nào áp dụng chiến lược “sell in May” bằng cách chỉ tham gia thị trường từ tháng 11 rồi bán hết cổ phiếu trước khi bước vào mùa hè, anh ta sẽ có nhiều lợi nhuận hơn nếu chỉ tham gia thị trường vào khoảng giữa năm.
Tuy nhiên, chiến lược đầu tư này không phải lúc nào cũng được ủng hộ. Theo nghiên cứu thị trường của Barron’s, trong 30 năm qua, một nhà đầu tư theo chiến lược “sell in May” chỉ có lợi nhuận cao hơn 0,7% mỗi năm so với một nhà đầu tư trung bình. Và lợi nhuận đó thậm chí chưa trừ thuế và chi phí giao dịch – vốn có thể làm lợi nhuận thấp hơn hoặc thậm chí lỗ.
Nhận định về thị trường Việt Nam, Tiến sĩ Kinh tế Võ Đình Trí cho rằng để đánh giá về diễn biến “sell in May” là rất khó. Thị trường Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứu thực chứng, trong khi thị trường quốc tế đã đánh giá dựa trên số liệu quan sát hàng chục năm nay. Ông đưa ra ví dụ rằng Mỹ và châu Âu đã quan sát thị trường 40-50 năm mới làm thống kê và tính ra quy luật “Sell in May and go away”.
Có nên đầu tư theo Sell in May and Go Away?
Ưu điểm
Các số liệu thống kê trong quá khứ đã chứng minh câu ngạn ngữ trên đúng trong nhiều thời điểm. Cụ thể, từ năm 1945, chỉ số S&P 500 từ tháng 11 đến tháng 4 là 6.7% đã giảm mạnh xuống chỉ còn 2% vào tháng 5 đến tháng 10. Trong nhiều năm liền, khối lượng giao dịch vào mùa hè ít hơn mùa đông.
Giai đoạn giá cổ phiếu giảm, thị trường ảm đạm, là cơ hội cho nhà đầu tư tích lũy nhiều cổ phiếu hơn. Theo các chuyên gia, đây cũng là giai đoạn thị trường hồi phục lại sau các đợt tăng giảm mạnh mẽ vào những tháng đầu năm. Do đó, nếu thực hiện theo chiến lược của câu ngạn ngữ, nhà đầu tư có thể đảm bảo danh mục đầu tư không bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường.
Hạn chế
Tuy là chiến lược phổ biến trong suốt thời gian dài, Sell in May vẫn tồn tại nhiều điểm hạn chế, nhất là trong tình hình đầu tư chứng khoán hiện nay.
Sell in May không đúng với tất cả thị trường. Cụ thể, tại Trung Quốc, báo cáo ghi nhận toàn thị trường tăng đến 20% trong tháng 5 đến tháng 10, giai đoạn 2017 đến 2020.
Ngoài ra, nếu theo chiến lược Sell in May, nhà đầu tư có thể mất cơ hội có được tỷ suất sinh lời cao. Tâm lý nhà đầu tư sẽ đổ xô bán cổ phiếu trong giai đoạn này, khiến giá cổ phiếu sụt giảm. Đây là cơ hội để các nhà đầu tư giá trị tích lũy nhiều cổ phiếu tiềm năng giá rẻ. Nếu không nắm được diễn biến thị trường, nhà đầu tư có thể phải mua lại cổ phiếu giá cao khi thị trường tăng điểm trở lại.
Cách đầu tư giao dịch hiệu quả
Để đầu tư hiệu quả, bạn cần chia thời gian đầu tư trong năm thành hai giai đoạn, sau đó quan sát những biến động trong thị trường để ra quyết định phù hợp. Giai đoạn 1 từ tháng 5 đến cuối tháng 9, và giai đoạn 2 là những tháng còn lại.
Nếu thời điểm tháng 5, thị trường có sự sụt giảm khối lượng giao dịch và giá cổ phiếu, nhà đầu tư cần thực hiện theo các cách sau để đầu tư:
Cơ cấu danh mục
Thay đổi danh mục đầu tư vào những mã cổ phiếu ít bị ảnh hưởng bởi thời vụ trong năm, như các nhóm ngành công nghệ, sức khỏe, tiện ích. Đối với nhà đầu tư có tiềm lực tài chính, giai đoạn các mã cổ phiếu bị rớt giá là thời điểm phù hợp để tích lũy.
Xác định chiến lược đầu tư
Trong đầu tư chứng khoán, việc quan trọng nhất là hiểu bản thân thuộc trường phái nào: đầu tư giá trị hay đầu tư tăng trưởng, chấp nhận rủi ro để sinh lời cao hay theo hướng an toàn. Bạn có thể tham khảo các dữ liệu lịch sử, cùng với việc quan sát diễn biến thị trường để ra quyết định. Không chỉ tin vào cảm xúc hoặc tâm lý đám đông.
Tiền mặt dự phòng
Chưa có thống kê chính xác Sell in May sẽ diễn ra đều đặn mỗi năm. Do đó, nếu cẩn trọng, bạn nên tái cơ cấu các khoản đầu tư để tránh rủi ro. Giai đoạn tháng 5 đến tháng 10, bạn có thể chuyển sang các hình thức an toàn khác để vẫn đảm bảo hiệu suất sinh lời kỳ vọng. Trong mọi trường hợp, luôn có khoảng 30% tiền mặt để dự phòng. Lượng tiền mặt này có thể giúp bạn mua ngay những cổ phiếu tăng trưởng đang được định giá thấp hoặc chuyển đổi sang danh mục an toàn hơn.
Dùng sell in May như thế nào?
Tiếng Anh
A: I can’t believe it is May already. I need to start selling the stocks in my portfolio ASAP!
B: You are following the “sell in May” strategy right? Be careful, it is not always ideal.
Tiếng Việt
A: Tớ không thể tin được bây giờ đã là tháng 5. Tớ cần phải bán hết cổ phiếu trong danh mục đầu tư của mình càng sớm càng tốt.
B: Cậu đang áp dụng chiến thuật “sell in May” phải không? Cẩn thận nhé, không phải lúc nào chiến lược đấy cũng tốt đâu.
Không có công thức để thành công 100% hãy tùy cơ ứng biến, vận dụng kiến thức kinh nghiệm để thành côgn trong giao dịch và đầu tư bạn nhé!