Lịch sử hình thành và phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam

Thị trường chứng khoán đã xuất hiện trên thế giới hàng thế kỷ. Thị trường Chứng khoán tại Việt Nam mới được hình thành cách đây hơn 20 năm. Hôm nay Bùi Ngọc Tú sẽ đề cập tới lịch sử hình thành, quá trình phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam

Mở đầu bằng việc thành lập Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam vào ngày 28-11-1996 theo Nghị định số 75/CP của Chính phủ, 2 năm sau đó, thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức được khai sinh khi Nghị định số 48/CP của Chính phủ được ký vào ngày 11-7-1998.

Ngay trong ngày hôm đó, Chính phủ cũng ký quyết định thành lập Trung tâm Giao dịch Chứng khoán và sẽ đặt cơ sở tại TP.HCM và Hà Nội.

Chưa đầy 2 năm sau đó, ngày 28-7-2000, Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (TTGDCK TP.HCM) đã chính thức đi vào hoạt động, thực hiện phiên giao dịch đầu tiên với 2 mã cổ phiếu REE và SAM.

Không lâu sau đó, Trung tâm Giao dịch chứng khoán (TTGDCK) Hà Nội cũng chính thức ra mắt vào ngày 8/3/2005. Nếu như TTGDCK TP.HCM là nơi niêm yết giao dịch chứng khoán của những công ty lớn, thì TTGDCK Hà Nội là nơi tập trung niêm yết của các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Trong hơn 20 năm qua

Thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua khá nhiều biến động, nhưng cũng đang phát triển ngày càng mạnh mẽ, qua nhiều giai đoạn khác nhau.

Giai đoạn từ 2000-2005 đánh dấu khởi đầu của thị trường chứng khoán, hay còn được coi là giai đoạn chập chững tập đi. Trong suốt giai đoạn này, vốn hóa thị trường chỉ đạt mức trên dưới 1% GDP, gần như không có thay đổi gì nhiều.

Tuy nhiên qua giai đoạn bắt đầu từ năm 2006, khi Luật Chứng khoán được Quốc ban hành và chính thức có hiệu lực từ đầu năm 2007, đã dần cải thiện những bất cập, xung đột với các văn bản pháp lý khác, giúp thị trường chứng khoán Việt Nam có khả năng hội nhập hơn với các thị trường vốn quốc tế và khu vực.

Thị trường chứng khoán Việt Nam trở nên an toàn minh bạch hơn, tăng khả năng quản lý giám sát cho các cơ quan quản lý nhà nước.

Về quy mô thị trường, năm 2006 đánh dấu bước nhảy vọt mạnh mẽ khi đạt 22,7% GDP, con số thậm chí tiếp tục tăng mạnh tới mức trên 43% vào năm 2007.

Tất nhiên “có lên thì phải có xuống“, do ảnh hưởng của thị trường tài chính và nền kinh tế trong nước và thế giới, năm 2008 là một năm “thị trường buồn” với mức vốn hóa thị trường giảm mạnh, xuống còn 18% GDP.

Qua năm 2009, thị trường bắt đầu hồi phục nhẹ với vốn hóa thị trường đạt 37,71% GDP. Đi kèm với sự phục hồi này là sự gia tăng đáng kể của các công ty niêm yết trên thị trường.

Và tính đến thời điểm hiện tại, mức vốn hóa thị trường đã tăng thần tốc lên tới hơn 82% GDP, thể hiện sự bùng nổ của thị trường chứng khoán.

Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện đang và sẽ còn tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những năm tới, các nhà đầu tư hãy nắm bắt cơ hội để tham gia vào thị trường trước khi chuyển qua giai đoạn bão hòa.

Thị trường chứng khoán phái sinh

Thị trường Chứng khoán phái sinh (TTCKPS) dù mới đi vào vận hành từ ngày 10-8-2017 nhưng đã có những bước tăng trưởng tốt và ổn định.

Đến nay, thị trường đã có hai sản phẩm là Hợp đồng tương lai (HĐTL) chỉ số cổ phiếu VN30 và HĐTL trái phiếu Chính phủ (TPCP) kỳ hạn 5 năm; trong đó sản phẩm HĐTL chỉ số VN30 được đánh giá là khá thành công, đã đáp ứng được yêu cầu phòng vệ rủi ro và đầu tư kinh doanh của các nhà đầu tư trên thị trường.

Trong gần ba năm qua, tính đến cuối tháng 5-2020, đã có hơn 59 triệu HĐTL chỉ số VN30 được giao dịch.

Riêng 5 tháng đầu năm 2020, khối lượng giao dịch bình quân đạt 162.408 hợp đồng/phiên, tăng 83% so với bình quân giao dịch năm 2019, gấp 15 lần so với bình quân năm 2017.

Trong các giai đoạn thị trường cơ sở giảm mạnh (tháng 5 và 6 năm 2019), khối lượng giao dịch các HĐTL chỉ số VN30 đã tăng mạnh. Kỷ lục vào ngày 23-5-2019 với khối lượng mở (OI) đạt 39.858 hợp đồng gấp gần 5 lần so với thời điểm cuối năm 2017.

Cho thấy, TTCKPS đã chứng tỏ vai trò phòng vệ rủi ro hiệu quả, có tác dụng ổn định tâm lý nhà đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh thị trường cổ phiếu (thị trường cơ sở) có biến động mạnh.

Đối với HĐTL TPCP kỳ hạn 5 năm mới đưa vào giao dịch trong thời gian gần đây (ngày 4-7-2019) đã đem đến cho nhà đầu tư thêm một lựa chọn đầu tư và phòng ngừa rủi ro trên thị trường TPCP. Đến nay, sản phẩm HĐTL TPCP đã có 278 hợp đồng được giao dịch.

Nếu bạn muốn giao dịch chứng khoán quốc tế, gold và bitcoin có thể tham khảo sàn Exness.

TỔNG HỢP